Διαθεματική διδασκαλία

Τίτλος: «Συγγραφή Limerick στη γαλλική γλώσσα και μελοποίησή του»

Τάξη: Γ΄Γυμνασίου

Αντικείμενα:  Μουσική, Γαλλική Γλώσσα

Διάρκεια: Μάρτιος-Απρίλιος 2012, 4 διδακτικές ώρες

Εκπαιδευτικοί που συνεργάστηκαν: Μαρία  Πατιώ, Ευρυδίκη Παπαγιάννη

Αριθμός μαθητών: 12

ΑΡΘΡΟ ΣΕ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ

Παπαγιάννη, Ε. & Πατιώ, Μ. (2013). Γαλλικά, Λογοτεχνία και Μουσική Καινοτομία στην Τάξη. Χρονικά του Πειραματικού Σχολείου του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, 23, σ.σ. 55-56. Θεσσαλονίκη: University Studio Press – ISSN 2241-679X pdf

 

Limerick: Πρόκειται για ποίημα πέντε στίχων με διασκεδαστικό, σατυρικό περιεχόμενο που συναντούμε στην αγγλική παιδική  λογοτεχνία.

Τα Limericks δημιουργήθηκαν στη γαλλική γλώσσα από τους/τις μαθητές/τριες, επιπέδου Α1-2 ΚΠΓ, της γ΄ τάξης του Γυμνασίου με την καθοδήγηση της κας Ευρυδίκης Παπαγιάννη (καθηγήτρια Γαλλικής Φιλολογίας).  Στο μάθημα της μουσικής οι μαθητές/τριες, με την καθοδήγηση της κας Μαρίας Πατιώ (καθηγήτρια Μουσικής), μελοποίησαν και ερμήνευσαν τα δικά τους limericks.

Οι μαθητέ/τριες ευαισθητοποιήθηκαν στο λογοτεχνικό είδος επάνω στο οποίο επρόκειτο να δουλέψουν και παρακολούθησαν από την καθηγήτρια στον πίνακα οδηγίες για εύκολη σύνθεση ομοιοκαταληξίας, ξεκίνησαν την προσπάθεια σύνθεσης του δικού τους ποιήματος. Το θέμα του Limerick επάνω στο οποίο θα δουλέψουν αποφασίστηκε από κοινού μεταξύ των μαθητών/τριών και σχηματίστηκαν ελεύθερα ομάδες εργασίας από δύο ως τέσσερα άτομα .

Αφού τελείωσε το στάδιο σύνθεσης του, οι μαθητές/τριες παρουσίασαν στην τάξη το ποίημα που έγραψαν και ακολούθησε αυτοαξιολόγηση και αξιολόγηση από τον καθηγητή και τους/τις συμμαθητέσ/τριές τους η οποία έγινε με την μορφή διαγωνισμού για το καλύτερο ποίημα.

Τα limericks των παιδιών

Ακολούθησε η μουσική προσέγγιση του αντικειμένου: σε συνεργασία με την καθηγήτρια Μουσικής κα Μαρία Πατιώ και με την καθοδήγησή της, οι μαθητές/τριές επένδυσαν μουσικά τα ποιήματα που δημιούργησαν στην ώρα των γαλλικών και τα ερμήνευσαν κατά την διάρκεια μαγνητοσκόπησης που προβάλει το τελικό προϊόν της προσπάθειας τους.

Η δράση αυτή παρουσιάστηκε στο πλαίσιο ημερίδας που διοργάνωσε το Πρότυπο Πειραματικό Σχολείο Α.Π.Θ. στις 03/11/2012 με θέμα: «Τα Νέα Προγράμματα Σπουδών του Γυμνασίου: Σκέψεις, εμπειρίες και διδακτικές προτάσεις βασισμένες στην πιλοτική εφαρμογή».

Η αφίσα της ημερίδας

Η πρόσκληση της ημερίδας

 

Πρόγραμμα της ημερίδας

 

Επίσης η βιντεοσκοπημένη αυτή προσπάθεια αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του Π.Π.Σ.Π.Θ.

http://piramatiko.web.auth.gr/limerick_2.html

http://piramatiko.web.auth.gr/test_joomla/index.php?option=com_content&view=article&id=221%3Alimerick2012&catid=52%3Agymnasio-lykeio&Itemid=72&lang=el

Επίσης αναρτήθηκε στην κοινότητα ODS (OpenDiscoverySpace).

http://ods-portal-dev.intrasoft-intl.com/beta/community/omilos-orhistras-protypoy-peiramatikoy-sholeioy-apth-628740

Η δράση αυτή κατατέθηκε στον διαγωνισμό με τίτλο: «Θεσμός αριστείας και ανάδειξη καλών πρακτικών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση» στους Άξονες Προτεραιότητας 1, 2 & 3, – Οριζόντια Πράξη, του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση» του ΥΠΕΘΠΑ, 2013 http://excellence.sch.gr

Κωδικός έργου: 7163

Η συνεργασία και η αλληλεπίδραση με άλλους, η ανάληψη πρωτοβουλιών και η προτάσεις ιδεών και «λύσεων» οδήγησε τους/τις μαθητές/τριες στην απόκτηση αυτοπεποίθησης, στη συνειδητοποίηση σταδιακά – έστω και διαισθητικά – του προσωπικού τους ρόλου, της συμβολής των άλλων και την ανάγκη σεβασμού και αποδοχής του άλλου, έτσι ώστε τα στοιχεία αυτά να εντάσσονται λειτουργικά σε ένα «όλο» στο πλαίσιο της μουσικής ενεργοποίησης και δημιουργίας.

Η μελοποίηση των limericks:

Διαθεματική διδασκαλία & Βιωματικό εργαστήριο

Τίτλος: «Στις γειτονιές του ελληνικού τραγουδιού, Μάνου Λοΐζου: Το ζεϊμπέκικο της Ευδοκίας»

Τάξη: Γ΄ Γυμνασίου

Αντικείμενα:  Μουσική, Φυσική Αγωγή

Διάρκεια: Απρίλιος 2014, 1 διδακτική ώρα

Εκπαιδευτικοί που συνεργάστηκαν: Μαρία  Πατιώ, Γιάνα Παπαπαναγιώτου

Αριθμός μαθητών: 50

 

Στόχοι:

• να γνωρίσουν οι μαθητές/τριες τον σημαντικό αυτόν συνθέτη του ελληνικού τραγουδιού
• να γνωρίσουν τη μουσική που έγραψε για κινηματογραφικές ταινίες
• να μελετήσουν το μικτό μέτρο 9/4
• να μελετήσουν, σε κάποιο βαθμό, τη μορφολογική και αρμονική δομή των ελληνικών τραγουδιών
• να γνωρίσουν τον χορό ζεϊμπέκικο

Περιγραφή της διαδικασίας:

• γίνεται σύντομη αναφορά στο μουσικό έργο του Μ. Λοΐζου καθώς τη σύνδεση των τραγουδιών του με το αντιδακτατορικό και αντιπολεμικό κίνημα της εποχής της Δικτατορίας
• γίνεται συζήτηση για τη μουσική που έγραψε για κινηματογραφικές ταινίες (π.χ. «Το Λεβεντόπαιδο», «Η Νεράιδα και το Παλικάρι», «Ευδοκία»
• ακρόαση του «Ζεϊμπέκικου της Ευδοκίας» και χτύπημα του παλμού
• διδασκαλία του μικτού μέτρου 9/4
• εκτέλεση μέρους της σύνθεσης στα μουσικά όργανα της τάξης
• μαγνητοφώνηση των προσπαθειών
• σύγκριση με την επιλογή οργάνων στην αυθεντική ηχογράφηση
• διδασκαλία των βημάτων του χορού
• αξιολόγηση της δημιουργικής δραστηριότητας

Αξιολόγηση:

• Γνωρίζουν έναν σημαντικό συνθέτη του ελληνικού τραγουδιού
• Πειραματίζονται πάνω σε ένα γνωστό ελληνικό τραγούδι
• Κατανοούν το μικτό μέτρο 9/4
• Γνωρίζουν τον χορό ζεϊμπέκικο

 

 

Πειραματική εφαρμογή νέων προγραμμάτων σπουδών

Διαθεματική διδασκαλία

Διασχολική συνεργασία

 

Τίτλος: «Εξερεύνηση των επαγγελμάτων μέσα από το ελληνικό τραγούδι και τον ελληνικό κινηματογράφο»

Τάξη: Γ΄Γυμνασίου

Σχολεία: Πειραματικό Σχολείο Α.Π.Θ.,4^ο Γυμνάσιο Ευόσμου , 1^ο Γυμνάσιο Καλαμαριάς

Αντικείμενα:  Σ.Ε.Π., Αγωγή Σταδιοδρομίας, Μουσική

Διάρκεια: σχολικό έτος 2008-2009

Εκπαιδευτικοί που συνεργάστηκακαν: Μαρία  Πατιώ, Ευθυμία Μουρατίδου, Θεοδοσία Χαραχούσου

Αριθμός μαθητών: 50

 

Στο πλαίσιο του μαθήματος του Σ.Ε.Π., επιδιώχθηκε η γνωριμία των μαθητών/τριών με τα επαγγέλματα, όπως αυτά παρουσιάζονται στο ελληνικό τραγούδι (παλιότερο και σύγχρονο) και στον ελληνικό κινηματογράφο και, μέσω αυτής, η διερεύνηση επαγγελματικών δυνατοτήτων.

Επιλέχθηκε η  μέθοδος της Ενεργού Έρευνας, εφαρμόστηκαν τα στάδια που προβλέπει και χρησιμοποιήθηκαν οι παρακάτω τεχνικές-εργαλεία:

• Συγκέντρωση υλικού (Internet, οπτικοακουστικό υλικό).
• Παραγωγή 2 CD με τραγούδια που αναφέρονται στα επαγγέλματα (παλαιότερα – παραδοσιακά και σύγχρονα).
• Παραγωγή DVD με αποσπάσματα από ελληνικές ταινίες όπου παρουσιάζονται επαγγέλματα.
• Παρουσίαση
• Ερωτηματολόγιο (δίνεται στους/στις μαθητές/τριες πριν και μετά την παρουσίαση).
• Επεξεργασία στοιχείων – συζήτηση.

   Επιχειρήθηκε ένας πειραματικός-κριτικός-δημιουργικός τρόπος διαχείρισης της παρουσίασης των επαγγελμάτων:

• Μια «διαφορετική» ενημέρωση των μαθητών/τριών για τα επαγγέλματα.
• Η ανάπτυξη και καλλιέργεια δεξιοτήτων επικοινωνίας, συνεργασίας, αξιολόγησης υλικού από τους μαθητές/τριες.
• Η δημιουργία και έκφραση συναισθημάτων και η πυροδότηση συζητήσεων, προκειμένου οι μαθητές/τριες να οδηγηθούν σε προβληματισμούς που θα τους φέρουν πιο κοντά στους προσωπικούς και επαγγελματικούς στόχους τους.
• Ο εμπλουτισμός των εμπειριών των μαθητών/τριών και η ανάπτυξη θετικής στάσης ως προς τη συμμετοχή τους σε ανάλογες δραστηριότητες.
• Η συνεργασία μεταξύ εκπαιδευτικών διαφορετικών ειδικοτήτων και η πιθανή συμβολή τους στην περαιτέρω αξιοποίηση και ανάπτυξη του υλικού.

Η δράση αυτή παρουσιάστηκε τον Απρίλιο 2009 στο πλαίσιο παρουσίασης Προγραμμάτων Αγωγής Σταδιοδρομίας και Αγωγής Υγείας.

Πρόγραμμα εκδήλωσης

Διαθεματική διδασκαλία

Τίτλος: «Όταν τα μαθήματα συνομιλούν…Διαβάζοντας, ζωγραφίζοντας και τραγουδώντας την ποίηση του Γιάννη Ρίτσου: μια διαθεματική  δραστηριότητα της Γ΄ Γυμνασίου του Π.Σ.Π.Θ.»

Τάξη: Γ΄Γυμνασίου

Αντικείμενα:  Μουσική, Λογοτεχνία, Εικαστικά

Διάρκεια: σχολικό έτος 2008-2009

Εκπαιδευτικοί που συνεργάστηκαν: Μαρία  Πατιώ, Άννα Αγγελοπούλου, Βούλα Λιόλιου

Αριθμός μαθητών: 90

 

ΑΡΘΡΟ ΣΕ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ

Αγγελοπούλου, Α., Λιόλιου, Π. & Πατιώ, Μ. (2011). Όταν τα μαθήματα συνομιλούν…διαβάζοντας, ζωγραφίζοντας και τραγουδώντας την ποίηση του Γιάννη Ρίτσου. Μια δραστηριότητα της Γ΄ Γυμνασίου του Πειραματικού Σχολείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Χρονικά του Πειραματικού Σχολείου του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, 21, σ.σ. 3-11. Θεσσαλονίκη: University Studio Press – ISSN 2241-679X pdf

 

Στο πλαίσιο της διδασκαλίας των μαθημάτων της Λογοτεχνίας,  της Μουσικής, και των Εικαστικών, επιχειρήθηκε μια διαθεματική διδασκαλία της ποίησης του Γιάννη Ρίτσου. Συγκεκριμένα:

1. Στο μάθημα της Λογοτεχνίας διδάχθηκε το ποίημά του «Το Εμβατήριο του Ωκεανού»,
2. Στο μάθημα της Μουσικής οι μαθητές/τριες αναζήτησαν στην ελληνική δισκογραφία τραγούδια διαφόρων συνθετών που μελοποίησαν ποίηση του Γιάννη Ρίτσου, μελέτησαν και τα ερμήνευσαν.

Οι ερμηνείες αυτές βιντεοσκοπήθηκαν στο χώρο του σχολείου και    παρουσιάζονταν σε βιντεοεγκατάσταση, παράλληλα με την έκθεση χαρακτικής της Γ’ γυμνασίου,

3. Στο μάθημα των Εικαστικών κάθε μαθητής/τρια εμπνεύστηκε από κάποιο στίχο του ποιήματος και δημιούργησε το δικό του/της χαρακτικό.

Η διαθεματική προσέγγιση της ποίησης του Γιάννη Ρίτσου οδήγησε τους/τις μαθητές/τριες σε μια αντισυμβατική παρουσίαση του θέματος, μακριά από τη μονοδιάστατη διαπραγμάτευση. Απαιτήθηκε εμβάθυνση, αναλυτική σκέψη, ψυχική επαφή και επικοινωνία. Τα μαθήματα επικεντρώθηκαν:

-στη διαχείριση της μάθησης,

-στο ζωντανό διάλογο,

-στην κριτική ανάπτυξη της σκέψης (δημιουργία/αιτιολόγηση),

-στη διερευνητική διεργασία της πληροφορίας (ανάκληση, ενθύμηση, επαγωγικό συμπέρασμα),

-στην επικοινωνιακή μάθηση,

 -στη διαθεματική προσέγγιση του θέματος

Δημιουργήθηκε DVD με το μουσικού συνόλου του Π.Σ.Π.Θ. που ερμηνεύει μελοποιημένη ποίηση του Γιάννη Ρίτσου.

Παρουσιάστηκε:

• Στα Δημήτρια 2009, 15-28 Οκτωβρίου 2009, στην Αίθουσα Τέχνης Αρχιτεκτονικού, Δήμου Θεσσαλονίκης (Αγγελάκη 13)

• Στη Διημερίδα  για τα 10 χρόνια λειτουργίας του Πειραματικού Σχολείου Πανεπιστημίου Μακεδονίας 8-9 Μαϊου 2010, στο πλαίσιο της εισήγησης των : Άννα Αγγελοπούλου, Βούλας Λίόλιου, Μαρίας Πατιώ.

44α ΔΗΜΗΤΡΙΑ – αφίσα

44α ΔΗΜΗΤΡΙΑ – πρόσκληση

 

Το DVD

Αποσπάσματα των τραγουδιών

 

 

φωτογραφίες από τα εγκαίνια της έκθεσης