ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 2013-14
ΤΙΤΛΟΣ: Ο πολιτισμός στο τραπέζι – το τραπέζι από την αρχαιότητα ως σήμερα (Τόπος Τοπηίου Τράπεζα)
Υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί:
Πατιώ Μαρία, μουσικός
Γιάννακα Ευαγγελία, φιλόλογος
Συμμετέχουν οι μαθητές/τριες:
Αφήγηση: Μαρία Μπέλλου,
Μαρία Παντελίδου
Εύα Ταουκτσή-Φιολιτάκη
Κυράννα Λαφάρα
Δραματοποίηση: Πατέρας: Ηλίας Άιμεκε
Κόρη: Χαρά Αρώνη
Σόνια: Γλυκερία Λουνή
Σοφί: Δέσποινα Λουφάκη
Νταντιέ: Ηλίας Άιμεκε
Υμπέρ: Κυριάκος Μαραντίδης
Μουσική ερμηνεία:
φλάουτο: Καλλιόπη Μαυρομάτη
βιόλα: Εύα Ταουκτσή-Φιολιτάκη
κιθάρα: Μαρία Μπέλλου
Μαρία Παντελίδου
Σοφία Χατζησταμάτη
Τεχνική υποστήριξη: Σταύρος Δόντσιος
Δημήτρης Καραμάνης
Ιωάννης Κεχαγιόγλου
Μουσική επένδυση του μουσικού-θεαρτικού δρώμενου με τίτλο: “Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΤΡΑΠΕΖΙ – Το τραπέζι από την αρχαιότητα ως σήμερα (Τόπος Τοπηίου Τράπεζα)”, από τον Όμιλο Ορχήστρας Γυμνασίου-Λεικείου Π.Π.Σ.Π.Θ.
Αντιμέτωποι ως ομάδα εργασίας με το ερώτημα πολιτισμός και τραπέζι, θυμηθήκαμε μια ιστορία – παραβολή για τη σχέση των λέξεων και των πραγμάτων από την «Αλφαβήτα της Ανάγνωσης» του Ezra Pound. Η ιστορία έχει ως εξής: Ένας απόφοιτος του πανεπιστημίου, φορτωμένος διπλώματα και βραβεία πήγε στον Αγκασίζ, για να δεχτεί και το τελευταίο λουστράρισμα. Ο σπουδαίος εκείνος άνθρωπος του πρόσφερε ένα ψάρι και του ζήτησε να το περιγράψει. Ο Αγκασίζ αρνήθηκε ορισμούς από τα σχετικά με το θέμα εγχειρίδια. Έβαλε και τον σπουδαστή να του περιγράψει το ψάρι από την αρχή. Ο σπουδαστής έγραψε ένα τετρασέλιδο δοκίμιο. Ο Αγκασίζ τότε του είπε να περιεργαστεί προσεκτικά το ψάρι. Όταν πέρασαν τρεις βδομάδες το ψάρι είχε μισοσαπίσει, ο σπουδαστής όμως γνώριζε κάτι για δαύτο.
Στη δική μας περίπτωση διαπιστώσαμε κατά μήκος της εργασίας πως ο χρόνος ήταν δραματικά ελάχιστος μπροστά στα πρωτόγνωρα πεδία έρευνας που αναφύονταν στο συνεχή διάλογο όπου τον πρώτο λόγο είχε άλλοτε το τραπέζι ως υλικός πολιτισμός και άλλοτε το τραπέζι ως κινήσεις της ψυχής.
Και ενώ στόχος μας δεν ήταν καθόλου να αφήσουμε το ψάρι να σαπίσει, για να αναδυθεί η αλήθεια του προβληματισμού μας – κάθε άλλο μάλιστα – επιλέξαμε μέσα από την κινούμενη στρατιά μεταφορών, μετωνυμιών, ανθρωπομορφισμών (πατατοφάγοι) και μουσικών συνθέσεων, ένα σύνολο αναφορών που κλιμακώθηκαν, διερμηνεύτηκαν και κυρίως στολίστηκαν με τρόπο ποιητικά μουσικό για την προσέγγιση του θέματος.
Και εν αρχή ο τίτλος «Τόπος τοπήιου τράπεζα». Η έμπνευση από τον Εμπειρίκο. Τον τόπο, ο Ανδρέας Εμπειρίκος θα τον περιγράψει ως τόπο τοπήιου, χρησιμοποιώντας μάλιστα την παλιότερη αρχαία ιωνική γραφή «τοπήιον». Η γενική τοπήιου είναι λοιπόν, ένας προσδιορισμός του τόπου, είτε αφορά την υλική παρέμβαση στον τόπο είτε την κάθε είδους αντίληψη και ερμηνεία του. Και επειδή το τοπίο δεν ανήκει σε κανέναν ή καλύτερα σε κανέναν χωριστά, αλλά σε όλους ταυτόχρονα, η εργασία επιχειρεί τη στροφή του ενδιαφέροντος σε διεισδυτικότερες ερμηνείες (είπαμε τελικά να σαπίσουμε το ψάρι!) αλλά και να συναρθρώσει όλες τις επιμέρους θεωρητικές περιοχές-ερμηνείες που να συνέχονται ως κοινό ενδιαφέρον και συλλογική διεκφραστική αναφορά με την έννοια του τραπεζιού. Το τραπέζι προσεγγίζεται και προτείνεται ως τόπος που συνδέεται με κεντρικότατα πολιτισμικά, πολιτιστικά, υπαρξιακά και πολιτικά θέματα. Στρέφει το ενδιαφέρον στην προσέγγιση της σχέσης τραπέζι και πολιτισμός με τον εντονότατο τρόπο της θέασης-πρόσληψης.
Η θέαση ως δομικός άξονας οργάνωσης με την κυριαρχία της αισθητικής ποιότητας της εικόνας είναι καθορισμένη από ένα επάλληλο παλίμψηστο εικαστικών αναφορών· παρεμβάσεις που λειτουργούν ως αναγνώσεις προτύπων αλλά και τοπίων αναγνώσιμων των διαθέσεων της ψυχής. Στην ίδια κατεύθυνση της δύναμης της εικόνας επιλέχθηκε και το πρώτο μουσικό δρώμενο του Μπέλλα Ταρ «οι πατατοφάγοι». Η αφαιρετική σχηματοποίηση στα όρια της παντομίμας-σκίτσου κατέστη περιγραφή και ερμηνεία σημαίνουσα μιας προ-πολιτισμικής αρχέγονης συνθήκης κυρίως με τη συνδρομή της μουσικής.
Η εργασία δεν είναι ούτε μονόλογος μόνο, ούτε θεατρικό, είναι μουσικό δρώμενο. Οι μουσικές επιλογές έσπασαν το continuum του ήχου της εργασίας και τον μετουσίωσαν σε λόγο. Απελευθέρωσαν το κείμενο από την παραδοσιακή αιχμαλωσία μιας τυπολογίας και το άφησαν να αναπνεύσει πιο άμεσα και πιο μουσικά προσδίδοντας μουσικότητα στη φράση. Απέδωσαν όλες τις νοηματικές και συναισθηματικές αποχρώσεις ζωντανεύοντας τη νεκρή επιφάνεια των γραπτών συμβόλων χάρη στην εξαίσια μουσική ένδυσή τους έτσι, αντηχεί περισσότερο ως λόγος λυρικός, γι’ αυτό και δε μιλάμε για ανάγνωση αλλά για απαγγελία. Η μουσική σμιλεύει τη φυσιογνωμία του λόγου που δεξιώνεται την εναλλαγή, συνδιαλλαγή και διαμάχη ενός κόσμου οραμάτων που έχει πια χαθεί και ενός μίζερου κόσμου που επιβιώνει με συνεκτικό στοιχείο το τραπέζι. Το τραπέζι που στην υπέρτατη συμβολική του αναγωγή διατρέχει μουσικά το ρεύμα της ζωής, τον άνθρωπο και ανανεώνει τη φαντασία και καρπίζει τα πάντα. Η ερμηνεία του Bach μας μετέφερε πάνω στην άγραφη επιφάνεια, στην αρχή των χρόνων, στα πρώτα ίχνη και βήματα. Μας βοήθησε να νιώσουμε το μουσικό δρώμενο κυρίως ως κάθαρση, ως ανανεούμενη συνθήκη ζωής και δημιουργίας. Ως δυνατό κοντράστ επιλέξαμε το δεύτερο μουσικό δρώμενο τους «προσκεκλημένους» του Pierre Assouline· το δείπνο μεταξύ φίλων, διαπερατός κόσμος από τη γελοιότητα, τη μισαλλοδοξία, τη βαρβαρότητα, την υποκρισία μέσα από τις πολλαπλές μεταμορφώσεις του ναρκισσισμού.
Η εργασία παρουσιάστηκε:
- στις 30 Απριλίου 2014 στον κινηματογράφο «Αλέξανδρος», στο πλαίσιο του Μαθητικού Φεστιβάλ Πολιτιστικών Θεμάτων, που διοργάνωσε η Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής Θεσσαλονίκης.
Αφίσα Πολιτιστικού Προγράμματος
- στις 15 Μαΐου 2014 στην αίθουσα “Αλέξανδρος Δελμούζος” του Π.Π.Σ.Π.Θ., στο πλαίσιο της ημερίδας με τίτλο: “Παρουσίαση Ομίλων του Π.Π.Σ.Π.Θ. 2013-2014”
Αφίσα παρουσίασης ομίλων Π.Π.Σ.Π.Θ. 2013-2014
